Feitelijk is er dit: heuvels, een dorp, een rivier. Een man wandelt langs het water. Dat ben ik. En daar is een kerk. Die kan ik toevoegen aan mijn opsomming van wat hier, nu, werkelijk bestaat. Een kerk, en een huis met een toren. Een kerkhof. Ganzen. En een pontje, een vlonder half onder water. Drie wilgen ook – dit is er. Het is prettig simpelweg te kijken en te benoemen wat er is, zonder oordeel. Een stenen bank, een eend, op een pad een bestelbusje van een dakdekker. Een gebutste Renault Trafic. Wat is een Frans landschapje zonder gebutste…
Zo bijzonder als wij zijn
Steeds wanneer ik op een Nederlands station uit de Eurostar vanuit Parijs stap, word ik getroffen door de schone perrons, de goed gekozen kleding van de reizigers, en vooral door de tevreden indruk die de gemiddelde Nederlandse burger maakt, veelal meditatief gebogen over zijn iPhone. Frankrijk staat tot Nederland, denk ik dan, als Android tot iOS, als de Lidl tot de Albert Heijn. Nederland glanst als de in plastic verpakte paprikaatjes van de Appie, Frankrijk heeft meer iets van een doos met beurse bananen. Natuurlijk hebben ze in Frankrijk heerlijke markten en grandioze bakkers, maar verder is het hier toch…
De ondraaglijke onmiddellijkheid van het bestaan
In de boekenbijlage van NRC schreef Bas Heijne vorige week over het begrip ‘onmiddellijkheid’, naar aanleiding van het essay Immediacy van Anna Kornbluh. Dat essay stelt volgens Heijne ‘dat “onmiddellijkheid” – het verlangen naar ongefilterde directheid en persoonlijke geldingsdrang – dominant is geworden in onze cultuur’. De analyse lijkt me niet nieuw, maar het woord bevalt me. Het voorziet in de behoefte iets te duiden wat niet enkel in de kunst, op televisie en sociale media valt waar te nemen, maar ook in de straten van de grote steden. Neem Lissabon, een stad waar ik nu een jaar of tien…
Een zondag in Europa
Zomaar een zondag in West-Europa, alles is kalm, alles is vredig. In een boom van de buren bouwen roeken een nest. Het is een dag om lang te lunchen, een dag om een kattenluikje te installeren, om kranten te lezen, om rustig wat rond te klikken in het nieuws… Europa, zegt de Tsjechische schrijfster Lenka Hornakova-Civade in Le Monde, is machtig en sterk juist omdat ze steeds twijfelt, omdat ze zichzelf voortdurend bevraagt. ‘L’Europe est parfois fatiguée d’elle-même, de soi. Elle se demande qui et pourquoi, pour qui, par qui, comment est-elle? C’est là sa grandeur…’ Europa, zegt de Franse…
De ironie van ChatGPT
Zondagmiddag, het regende weer, bij wijze van tijdverdrijf schreef ik voor het eerst in mijn leven een korte scène in het Engels. Ik had natuurlijk eerder al wel wat teksten in het Engels geschreven, maar nooit fictie. Een specifiek idee voor de scène had ik niet; ik begon met een zin, en zoals dat gaat volgden al gauw wat andere zinnen, totdat er toch, op de een of andere manier, een tragikomisch stukje was ontstaan waarin iets van betekenis schemerde. De stijl was eenvoudig, het geheel wat sober – het was geen Nabokov, maar het had wel wat. Nu weet…
Het land van mijn zoon
Het aardige van emigreren is de voortdurende confrontatie met je eigen onwetendheid. Ook in het land van herkomst was je onwetend, maar daar viel het minder op. In het begin zijn het de details. Je nieuwe landgenoten gebruiken voor de afwas liever een schuurspons dan een afwasborstel. Waarom? Het nieuwe land kent duizend kazen maar nauwelijks kaasschaven. Hoe dat zo? Een achteloze verwijzing naar een beroemde televisiepresentator/popzanger/actrice uit de jaren negentig gaat aan je voorbij; je vrienden schieten in de lach, en jij, de emigrant (voor hen de immigrant), lacht schaapachtig mee. Voordeel: de emigrant leert al gauw nimmer…
De verbeelding aan de macht
Ooit wilde Emmanuel Macron, net als ik, in Parijs schrijver worden. Of wilde hij schrijver in Parijs worden? Ik ben in Parijs schrijver geworden, maar uiteindelijk geen schrijver in Parijs – daar had ik het geld en de zenuwen niet voor. Hoe dan ook: Macron wilde schrijver worden, maar werd per ongeluk president. Ik wilde president worden en werd per ongeluk schrijver. Goed, ik begin opnieuw. Parijs, Île Saint-Louis. De jongeman zit op het pleintje dat de westelijke punt van het eiland vormt. Het pleintje draagt de naam van de dichter Louis Aragon. Julio Cortázar schreef erover in zijn verhaal…
Idioot
Nagekomen bericht Le Perreux-sur-Marne, winter 2019 ‘Het is niet goed,’ zei een mevrouw in de bus – ik had haar niks gevraagd, ze wilde praten, haar dochter was onlangs cum laude afgestudeerd, werkte nu bij een belangrijke uitgeverij en maakte een hoorspel met wereldberoemde acteurs –, ‘het is niet goed dat uw zoon verschillende talen door elkaar spreekt. U moet hem in eerste instantie één taal leren. Hij ziet er wel pienter uit, net als mijn dochter op die leeftijd, maar…’ Daar was onze bushalte. We stapten uit, mijn zoon eiste te worden opgetild, ik gehoorzaamde. ‘Papa,’ zei hij, ‘on…
In Paris with you
Soms schijnt melancholie me een luxe toe, een heimelijk genoegen waarvoor ik me in tijden die schreeuwen om actie zou moeten schamen. Maar op donkere februaridagen ontkom ik er niet altijd aan. Motregen boven de heuvels, zwanen op de mistige rivier en kijk, daar gaat traag een aak richting Parijs – als daar maar geen poëzie van komt, om met Gummbah te spreken. Ik blader wat in een kartonnen map met songteksten en gedichten en vind ‘In Paris with you’ van James Fenton. Don’t talk to me of love, let’s talk of Paris. Ik printte het ooit uit omdat er…
Licht in het donker
Aan het einde van onze straat is een parkeerplaats waar in de winter vrijwel nooit auto’s staan. Wanneer er geen auto’s staan, is er eigenlijk niets wat de benaming parkeerplaats rechtvaardigt: parkeervakken en parkeermeters ontbreken. Onder vier oude linden is er wat ruimte om een auto achter te laten, dat is alles, maar in het door irrationele angst voor parkeertekort beheerste brein van mijn dorpsgenoten is dat stuk rivieroever een parkeerplaats en niets anders. De mairie geeft hun gelijk en heeft er onlangs, om voor eens en altijd de twijfel over de bestemming van die paar vierkante meter zand (thans…









