Marie-Agnès

Hallo daar. Goedenavond, bonsoir. Dat is even geleden. Hoe dat komt? De afgelopen maanden had ik het steeds te druk met werken aan boeken van mijzelf en anderen om mijn gedachten over het huidige moment weer eens te ordenen in de vorm van een stukje hier of daar. Tenminste, dat lijkt me de gemakkelijkste verklaring voor mijn radiostilte. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat de ingrijpende gebeurtenissen in binnen- en buitenland, en daarmee de theorieën, duidingen en analyses, de ene nog diepgravender dan de andere, zich zo snel opvolgden dat het toevoegen van mijn vijftig cent me een nogal…

De doden van toen en nu

Geen maand is zo bedrieglijk als mei. Mei is als de lelietjes-van-dalen die in Frankrijk op de Dag van de Arbeid traditiegetrouw op elke straathoek worden verkocht: wonderschoon, maar misselijkmakend. Elk jaar weer worden kinderen in het ziekenhuis opgenomen die wel eens van zo’n lieflijk lenteklokje – ‘Carillonez! Car voici Mai!’ – wilden proeven. Mei is als het gelijknamige gedicht van Gorter: het begint met ‘een nieuwe lente en een nieuw geluid’, en eindigt met een begrafenis. Mei is drie dagen zomergevoel, en dan, hup, Dodenherdenking. Goed, in Nederland viert men ook Bevrijdingsdag, maar daaraan beleeft een Nederlander in het…

De eieren van Guus Luijters

In januari overleed Guus Luijters. Ik redigeerde een aantal van zijn boeken, waaronder zijn laatste: Misvattingen over de Shoah in Nederland, in zekere zin een nawoord bij zijn oeuvre. Laatst dacht ik aan hem toen ik vastliep in mijn eigen werk. Wat zit ik hier nu te schrijven over Vincent van Gogh in Auvers-sur-Oise, dacht ik. In Parijs, niet ver van hier, komen Europese leiders samen om te beraadslagen over de juiste strategie om zich het driemanschap Trump-Musk-Poetin van het lijf te houden, en ik neem in mijn huisje aan de rivier oude, obscure boeken ter hand om in navolging…

House taken over

Soms verheldert onverwacht een oud verhaal het heden. Je herleest het en weet: ja, precies dat gebeurt er nu. We zaten te breien of waren druk met onze postzegelverzameling terwijl onbekenden ons huis overnamen. Het verhaal ‘Casa Tomada’ van Julio Cortázar, voor het eerst gepubliceerd in 1946, klopte deze week op de zware eikenhouten deur van mijn geheugen. Blijkbaar wilde het me iets vertellen. Ik herlas het in een Engelse vertaling, omdat ik de Nederlandse vertaling, ‘Het bezette huis’, ooit gelezen in de van de bieb geleende bundel Brief aan een meisje in Parijs, online niet kon vinden. (Note to…

Oude ansichtkaarten uit Parijs

Januari is een maand om vooruit te kijken. Niet terug. December is al zo vol van weemoed. December is, als je niet uitkijkt, dit: Bij stillen nacht. Vaak brengt bij stillen nacht ’t Geheugen voor mijne oogen,– Terwijl ’k den slaap nog wacht,– De dagen, die vervlogen: Den lach, ’t geween Van lang geleen: De min, toen uitgesproken; Den blik vol glans Geloken thans, De harten – nu gebroken Zoo brengt bij stillen nacht ’t Geheugen voor mijne oogen Terwijl ’k den slaap nog wacht De dagen – die vervlogen. En dan zet een Grappelli een smartelijk viooltje in, na…

New Years Rulin’s

Het is bijna Oudjaar, ik denk aan Woody Guthrie. Het komt misschien door mijn zo langzamerhand wellicht wat gevorderde leeftijd dat ik graag leun op antieke helden. Maar ik moet ook aan de folkzanger denken omdat dit de tijd is van goede voornemens, en me dan altijd het lijstje te binnen schiet dat Woody maakte in 1943. Elk jaar weer kan ik het grotendeels overnemen. 1. Work more and better 2. Work by a schedule 3. Wash teeth if any Een volgend jaar waarin ik niet meer, beter en gestructureerder wilde werken dan in het vorige is sinds mijn kindertijd…

Niemand moet het doen

Een man komt na een lange werkdag thuis, omhelst in de keuken zijn partner, kust zijn kinderen. ‘Hoe was je dag?’ vraagt zijn partner. ‘Uitstekend, mijn idee voor vapes met computerspelletjes is er eindelijk door. De Smartvape. Iedereen was dolenthousiast.’ Een fles goede wijn gaat open, dit moet gevierd. ‘Dus je speelt een spelletje op je vape, en als je naar een volgend level wilt, moet je eerst een trekje nemen. Briljant, vind je niet?’ Nu kijkt de partner zuur. ‘Is de wijn niet goed?’ De partner slikt moeizaam. ‘Ik had het misschien niet goed begrepen. Jij doet daar toch…

Brief aan J.

(Nagekomen bericht. Dit is een licht herschreven versie van een stuk dat in juni 2023 in Hollands Maandblad verscheen.) Beste J., De nacht is eindelijk voorbij. Ik zit in het zolderraam en houd mijn gedachten zo klein mogelijk. Ik kijk. Een houtduif op een elektriciteitskabel. Verderop de linden aan de Seine. Tussen hun stammen de schittering van vroege zonnestralen op het water. Onder mij ons tuintje; de bloeiende egelantier, de wild groeiende druif, de eeuwenoude muren – en in het wat diffuse, naar Seurat zwemende ochtendlicht zie ik ineens jou van boven. Je staat voor de hoge muur aan de…

Het heerlijke leven tussen haakjes

Mag ik nu heel eventjes, schreef ik in juli, een paar dagen maar, domweg gelukkig zijn? De Franse parlementsverkiezingen waren net achter de rug, de uitslag bezorgde het Rassemblement National een flinke kater, en na de overwinning van Wilders in Nederland was ik werkelijk opgelucht dat we hier voorlopig nog niet aan een premier Bardella hoefden te denken. Je weet niks, zei ik (voornamelijk tot mezelf), misschien wordt morgen alles anders. Fijne vakantie. En werd het een fijne vakantie? De scholen sloten, ik dacht: weet je wat, waarom zou ik niet, nu we toch bezig zijn, eens wat langer dan…

Je weet niks

Even heel kort. Want ik wil met vakantie. Het liefst wil ik vrolijk met vakantie; in Oekraïne regende het bommen de afgelopen dagen, in Nederland is een regering geïnstalleerd waarvan Frans extreemrechts slechts durft te dromen, maar zondag werd hier, in Frankrijk, duidelijk dat een extreemrechtse golf in Europa geen onafwendbaar natuurverschijnsel hoeft te zijn. Het Rassemblement National werd, als we het prettig kinderlijk bekijken, niet eerste, niet tweede, maar derde. Derde, dat is voor mijn zoon van zeven – toch echt opgevoed met ‘als je maar je best doet’ – een absolute nederlaag.  Vandaag denk ik graag even als…