Het is bijna Oudjaar, ik denk aan Woody Guthrie. Het komt misschien door mijn zo langzamerhand wellicht wat gevorderde leeftijd dat ik graag leun op antieke helden. Maar ik moet ook aan de folkzanger denken omdat dit de tijd is van goede voornemens, en me dan altijd het lijstje te binnen schiet dat Woody maakte in 1943. Elk jaar weer kan ik het grotendeels overnemen.

1. Work more and better

2. Work by a schedule

3. Wash teeth if any

Een volgend jaar waarin ik niet meer, beter en gestructureerder wilde werken dan in het vorige is sinds mijn kindertijd niet voorgekomen. En al poets ik mijn tanden al wel (sinds een paar jaar flos ik zelfs), het kan nooit kwaad mezelf nog eens te herinneren aan de noodzaak de aandacht wat dat betreft niet te laten verslappen. (De tand: dat duivelse onderdeel van je lichaam dat je bij leven elke dag grondig moet verzorgen, maar dat na je dood mits ongemoeid gelaten rustig duizenden jaren intact blijft.)  

Woody vervolgt:

4. Shave

5. Take bath

6. Eat good — fruit — vegetables — milk

7. Drink very scant if any

Zorg goed voor jezelf, wil Woody maar zeggen. Breekt je hart bij het zien van een kleuter die beteuterd een Syrische cel uit komt wandelen, of word je woest wanneer je bijvoorbeeld Dilan Yesilgöz hoort oreren over onrechtvaardigheid – zij die asielzoekers, gewoon mensen zoals jij en ik dus, die nergens voor zijn veroordeeld, maar al te graag laat opsluiten (ook nog eens stiekem, zoals NRC schreef aan het begin van dit jaar, ik vond het nogal wat, maar hoorde er vervolgens nauwelijks meer iets over, blijkbaar kun je straffeloos onschuldigen straffen, wat maakt het uit, je begint gewoon een nieuw kabinet waarin wetteloosheid juist wordt aangemoedigd) –, of lig je soms nachtenlang wakker omdat je je afvraagt hoe je kind te leren dat hij netjes mee moet doen in de samenleving terwijl je in die samenleving zelf nauwelijks nog gelooft: vergeet dan toch je persoonlijke hygiëne niet, scheer je waar nodig, neem een bad, eet groente en fruit, drink meer melk en minder alcohol (we doen ons best, Woody) en

8. Write a song a day

Elke dag een liedje, ja, om je aandacht af te leiden van alle lelijkheid, en om jezelf eraan te herinneren dat je zomaar gratis en voor niets iets nieuws kan maken, niet voor geld of likes op Instagram maar voor het geluk soeverein te kunnen scheppen, wanneer je maar wilt, iets wat volkomen nutteloos is, en dus volkomen vrij. (En dat liedje, dat kan natuurlijk ook één gefloten melodietje zijn, of een zinnetje op een post-it voor je geliefde, of een tekening met je kind, of een houtsnijwerkje of een paar minuten spelen met hond of kat.)

Zo houdt het leven zin, door het zinloze te vieren, want verder blijft het, wat je ook doet, een vermoeiend evenwichtsnummer, een balanceeract tussen:

9. Wear clean clothes — look good

10. Shine shoes

11. Change socks

12. Change bed cloths often

en bijvoorbeeld:

13. Read lots good books

14. Listen to radio a lot

15. Learn people better

Vroeger leek het leven me een kwestie van kiezen. Wilde ik iemand zijn die zich bezighield met schone sokken of iemand die goede boeken las? Inmiddels heb ik begrepen dat het laatste niet gaat zonder het eerste. Het leest nu eenmaal prettiger zonder schimmeltenen.

16. Keep rancho clean

17. Dont get lonesome

Maar word dan niet eenzaam, in je schone sokken, bijvoorbeeld omdat je denkt dat de meeste mensen niet begrijpen wat jij begrijpt. Dat die lichtjes in de lucht wel degelijk drones van Rusland (Iran, het Pentagon, buitenaardse wezens) zijn. Dat de geschiedenis niets meer of minder is dan de manifestatie van het voorstellingsvermogen van de machtigen der aarde op een gegeven moment, en dat we nu niet zozeer een nieuw fascistisch tijdperk betreden maar een tijd van verpletterende mercantiele overmacht, we zijn misschien eerder terug in 1630 dan in 1930. Zulke dingen mag je denken, maar:

18. Stay glad

19. Keep hoping machine running

20. Dream good

Want jij bent geen machtige der aarde, je bent geen Trump en geen Musk (als de geschiedenis niet rijmt, doet ze in elk geval aan binnenrijm), je bent goddank een gewone lul die blij mag blijven, zolang de bommen niet vallen, en die dan eigenlijk wel een zekere plicht heeft om te zorgen, ook voor zijn geliefden, ook voor zijn buren, dat de hoopmachine blijft draaien, dat we goede dingen blijven dromen, anders zijn we bij voorbaat verpletterd, en in dat licht is het ook verstandig om:

21. Bank all extra money

22. Save dough

23. Have company but dont waste time

24. Send Mary and kids money

Omdat je zonder een vuile, inhalige kapitalist te zijn best op je eigen kleine portemonnee mag passen. En omdat het raadzaam is gezelschap, als je voldoende tijd wilt hebben om elke dag een liedje te schrijven en de hoopmachine draaiende te houden, te beperken. Wil natuurlijk niet zeggen dat je krenterig moet zijn; als je voor ‘Mary and kids’ (mogelijk te lezen als Maria, Jezus en al Zijn kinderen, dus ook de kinderen in Oekraïne, of je arme buurvrouw) financieel iets kunt betekenen, dan moet je dat niet laten, terwijl je blij blijft en je voorneemt:

25. Play and sing good

26. Dance better

27. Help win war — beat fascism

Ja. Want je kunt de angst voor stampende laarzen ook weer niet helemaal verhullen door dansjes te doen en moeilijke woorden te gebruiken, zoals ‘mercantiel’. Ben je eigenlijk niet gewoon bang het over fascisme te hebben, omdat in de (sociale) media dat begrip helemaal is uitgehold? Hier in Frankrijk is 2024 misschien nog niet 1943, het jaar waarin Woody zijn lijstje opstelde, maar welk jaar is het in Gaza?  

28. Love mama

Ja.

29. Love papa

Ja.

30. Love Pete

Nou vooruit, ik hou van je, Pete. Want:

31. Love everybody

Gaat dat me in 2025 lukken?

32. Make up your mind

Ja, dat gaat me lukken. Maar er bestaat nu eenmaal geen liefde zonder strijd, soms zit er niks anders op dan:

33. Wake up and fight

Fijne feestdagen!